Lasapparatuur kopen tips

De meest simplistische lasmethode werd eeuwen geleden ontwikkeld door smeden die met een hamer hete delen ijzer en staal tegen elkaar aan sloegen totdat ze met elkaar verbonden waren. Deze manier van lassen werd ‘forge welding’ genoemd, wat letterlijk vertaald smederij lassen betekend. Dit was de enige manier van lassen tot het einde van de 19e eeuw. Maar de laatste eeuw werden veel nieuwe las technologieën ontwikkeld, wat aangespoord werd door de twee wereldoorlogen. En zelfs vandaag de dag is men bezig om nieuwe lastechnieken te ontwikkelen. Het lasproces werkt door de twee stukken die verbonden moeten te smelten, opvulmateriaal toe te voegen en vervolgens de lasnaad af te laten koelen. Dit vormt een sterke verbinding die totaal anders is dan de verbinding die je krijgt door te solderen, waarbij men de materialen die verbonden moeten worden niet smelt. Lassen kan uitgevoerd worden door robots, maar wordt vooral gedaan door mensen.

Lasapparatuur is een essentieel onderdeel van het lasproces, zowel om de lasnaad te creëren, maar ook om de lasser te beschermen. Maar lasapparatuur kopen is iets wat lastig kan zijn wanneer je de verschillende lasprocessen niet kent en niet weet hoe je de correcte lasapparatuur voor deze processen uit moet kiezen. Daarom zullen we hieronder de verschillende lasprocessen en de lasapparatuur uitgebreid doornemen.

Verschillende lasprocessen

Er zijn vandaag de dag veel verschillende manieren van lassen beschikbaar, waarbij verschillende energiebronnen gebruikt worden. De manier van lassen hangt grotendeels af van de materialen die verbonden moeten worden, de vereiste kwaliteit van de lasnaad en in sommige gevallen de locatie.

Booglassen

Vandaag de dag worden verschillende manieren van booglassen gebruikt. Bij al deze processen is een stroomvoorziening vereist die een elektrische boog tussen een elektrode en het metaal in stand houdt. Sommige booglasprocessen beschermen het las gebied door het gebruik van inerte of gedeeltelijke inerte gassen, zogenaamde beschermgassen. Hieronder zullen we de verschillende vormen van booglassen opnoemen en kort uitleggen.

Lassen met beklede elektrode

Booglassen met beklede elektrode (BMBE) wordt ook wel elektrisch lassen genoemd. In Vlaanderen wordt “lassen met de baguette” ook wel gebruikt. En daarnaast wordt nu ook steeds vaker de Engelstalige afkorting SMAW (van Shielded Metal Arc Welding) gebruikt. Dit proces wordt voornamelijk gebruikt voor ijzerhoudende metalen. Er wordt gebruik gemaakt van een afsmeltende elektrode en speciale elektrodes maken het mogelijk om andere soorten metalen te lassen. De karakteristieken van dit proces zijn:

• De benodigde lasapparatuur is goedkoop
• Ideaal voor werkplaatsen en veldwerk
• De metaalslak moet afgebikt worden
• Elektrode moet regelmatig vervangen worden
• Langzame lassnelheid

MIG lassen

MIG is een Engelse afkorting die staat voor ‘Metal Inert Gas’. Vaak wordt gesproken over MIG/MAG lassen. MAG staat voor ‘Metal Active Gas’ en omdat het enige verschil tussen de twee het gebruikte gas is, worden ze vaak gezien als eenzelfde soort. MIG lassen wordt voornamelijk gebruikt voor aluminium, andere niet ijzerhoudende metalen en staal. Ook hier wordt gebruik gemaakt van een afsmeltende elektrode, maar deze wordt continu mechanisch aangevoerd. Bij dit proces wordt een constante spanning gebruikt, wat anders is dan TIG lassen en BMBE, aangezien hierbij een constante stroom wordt gebruikt. De karakteristieken van dit proces zijn als volgt:

• Er wordt gebruik gemaakt van inert of gedeeltelijk inert gas om besmetting van het las gebied te voorkomen
• Snellere lasmethode vanwege de continue elektrode aanvoer
• Kan makkelijk aangepast worden voor robot automatisering

Lassen met gevulde draad

Dit lasproces is een variant op de MIG/MAG methode, maar hierbij wordt geen beschermgas gebruikt. Het heeft zodoende dus ook overeenkomsten met BMBE. De Engelse benaming voor dit proces is ‘Fluxed Core Arc Welding’ (FCAW). De elektrode is bij deze methode een holle draad waar een fijn laspoeder in zit. Deze poeder bestaat uit stoffen die bij het verhitten/afsmelten beschermgassen vormen. Dankzij de draadvulling wordt ook een slak gevormd die snel stolt en het smeltbad ondersteunt, zodat spatten en stralen vermindert worden. Deze slaklaag kan je na afloop meestal eenvoudig verwijderen. Dit proces wordt gebruikt voor mild en laag gelegerd staal, roestvrij staal, hoge nikkellegeringen en verhardende legeringen. De karakteristieken zijn:

• Hoge lassnelheid
• Draagbaar
• Word veel gebruikt in de bouw
• Kan buiten gebruikt worden tijdens een sterke wind

Tig lassen

TIG staat voor het Engelse ‘Tungsten Inert Gas’ en er wordt gebruikt gemaakt van een elektrode die niet afsmelt. Deze is elektrode is gemaakt van wolfraam (tungsten in het Engels) waar soms stoffen aan toegevoegd worden om de kwaliteit van de lasboog te verbeteren. Bij dit proces wordt altijd een inert gas gebruikt, omdat andere gassen het materiaal aantasten, doordat ze door de zeer hoge temperaturen ontleden. Met dit proces kan een zeer hoge laskwaliteit bereikt worden. Het wordt gebruikt voor materialen zoals roestvrij staal, aluminiumlegeringen, magnesiumlegeringen en koperlegeringen. De karakteristieken zijn als volgt:

• Een apart vulmateriaal is vereist
• Betere controle over de lasnaad
• Complexer en lastig om te leren
• Het las gebied wordt beschermt door argon of helium beschermgas

OP lassen

OP lassen of onderpoederlassen is een proces waarbij gebruik wordt gemaakt van een laag laspoeder. Ook hier wordt gebruikt gemaakt van een afsmeltende elektrode die mechanisch aangevoerd wordt. Deze elektrode is tevens het vulmateriaal. Het poeder wordt gebruikt om over de boog te strooien en vormt zodoende een beschermgas en slak die het smeltbad beschermt tegen de invloeden van de lucht. Het soort laspoeder dat gebruikt wordt, beïnvloedt de mechanische eigenschappen van de lasnaad. De Engelse benaming voor deze vorm van lassen is ‘Submerged Arc Welding’. Dit lasproces wordt gebruikt voor koolstofstaal, laag gelegeerd staal, roestvrij staal en legeringen gebaseerd op nikkel. De karakteristieken zijn:

• De boog ligt onder een laag poeder
• Hoge boogkwaliteit
• Hoge afzettingssnelheid van de lasnaad
• Wordt gebruikt voor horizontale las posities

Gas lassen

Eén van de oudste lasprocessen waarbij meestal gerefereerd wordt naar autogeenlassen. Dit proces gebruikt de reactie van een mengsel van zuurstof en acetyleen om een vlam met een temperatuur boven de 3000 graden Celsius te creëren. De vlam wordt onder controle gehouden door een toorts met een mondstuk. In de industriële sector wordt dit proces steeds minder populair, maar het wordt nog steeds veel gebruikt voor reparatiewerkzaamheden en voor het lassen van pijpen en buizen.

Andere soorten lasprocessen

Er zijn ook een aantal andere soorten lasprocessen, waarbij de meeste gebruikt worden in de industriële sector. Sommige van deze zijn erg duur en zijn alleen logisch bij massaproductie. Deze soorten zijn:

• Weerstandlassen
• Laserlassen
• Elektronenbundellassen
• Solid state lassen

Factoren die je moet overwegen bij het uitkiezen van het lasapparatuur

Door de grote hoeveelheid lasprocessen werkt lasapparatuur voor het ene proces vaak niet voor een ander proces. Lasapparatuur kopen is iets waarbij het lasproces en de locatie overwogen moeten worden om de correcte lasapparatuur uit te kiezen. De enige uitzondering is lasapparatuur dat gebruikt wordt om de veiligheid van de lasser te waarborgen, want dit is voor elk proces en locatie hetzelfde.

Soort lasproces

Voor elke manier van lassen worden andere materialen, voorzieningen en accessoires gebruikt om de lasnaad te creëren. Het lasproces bepaald welk soort lasapparatuur je nodig hebt. Zo heb je voor autogeenlassen bijvoorbeeld zuurstof en acetyleen flessen, slangen en regelaars nodig.

De locatie waar gelast wordt

Meestal wordt gelast in een industriële setting, maar soms gebeurd dit ook in de open lucht, ruimte of onder water. Dit kan beïnvloeden welk lasproces gebruikt moet worden. Wanneer er bijvoorbeeld gelast wordt in openbare plekken, dan moeten er extra veiligheidsmaatregelen getroffen worden om de voorbijgangers te beschermen, zoals een lasgordijn.

Lasapparatuur gerelateerd aan het lasproces

Het lasapparatuur is direct gerelateerd aan het lasproces. Ze zorgen voor de stroom, de elektrode of helpen de lasser om de boog onder controle te houden. Het is belangrijk om te weten dat niet alle lasprocessen al het lasapparatuur gebruiken.

Stroomvoorziening

Alle booglasprocessen gebruiken een stroomvoorziening om de elektriciteit te bieden die vereist is voor deze manier van lassen. De hoeveelheid die vereist is kan zo laag als 5 ampère en zo hoog als 12.000 ampère zijn, wat afhangt van het lasproces. De stroomvoorziening kan een constante stroom of een constante spanning zijn. Over het algemeen worden constante stroom bronnen gebruikt voor BMBE en TIG lassen. Bij het lassen met een gevulde draad en MIG/MAG lassen wordt over het algemeen een constante spanning gebruikt.

Gasflessen

Gasflessen of cilinders kunnen zuurstof of acetyleen voor het gas lassen of inerte of gedeeltelijk inerte gassen die voor sommige vormen van booglassen gebruikt worden bevatten. Wanneer inerte of gedeeltelijk inerte gasflessen wilt kopen, dan moet je eerst overwegen welk lasproces je gaat gebruiken en welke metalen je samen wilt voegen, voordat je uitkiest welk type gas je gaat kopen. Hieronder zullen we opnoemen welk soort gas geschikt is voor welk lasproces en metaaltype.

TIG lassen

• Zacht staal – argon of argon/helium
• Aluminium en magnesium – argon of argon/helium
• Roestvrij staal – argon, argon/helium of argon/waterstof
• Koper, nikkel, en kopernikkellegeringen – argon of argon/helium
• Titanium – argon of argon/helium
• Silicium brons – argon
• Aluminium brons – argon

MIG/MAG lassen

• Koolstofstaal – koolstofdioxide, argon/helium/koolstofdioxide of argon/koolstofdioxide
• Gelegeerd staal –  argon/koolstofdioxide, argon/zuurstof of argon/helium/koolstofdioxide
• Roestvrij staal – argon/zuurstof, argon/helium/koolstofdioxide of argon/koolstofdioxide
• Koper, nikkel, en kopernikkellegeringen – argon/helium/koolstofdioxide, argon/helium of argon/zuurstof
• Aluminium – argon of argon/helium
• Magnesium, titanium en andere reactieve materialen – argon of argon/helium

Lassen met gevulde draad

• Koolstofstaal – koolstofdioxide of argon/koolstofdioxide
• Roestvrij staal – argon/zuurstof of koolstofdioxide

Kleine cilinders kunnen gekocht worden, maar grotere cilinders van over de 2000 liter worden over het algemeen gehuurd of geleased. Acetyleen flessen moeten een datum op de fles gestempeld hebben en moeten elke tien jaar geïnspecteerd worden. Koolstofdioxide flessen moeten elke vijf jaar getest worden.

Drukregelaars

Drukregelaars worden gebruikt voor alle lasflessen, zodat een correcte gasontlading behouden wordt. Deze regelaars hebben meters die het drukniveau laten zien en kleppen om de gasstroom te reguleren. Regelaars kunnen zowel eentraps als tweetraps zijn. Eentraps regelaars hebben een kleine fluctuatie in de gasdruk wanneer de druk in de fles minder wordt. Tweetraps regelaars zorgen voor een meer constant drukniveau. Het soort regelaar dat gebruikt wordt hangt af van het gas dat gebruikt wordt.

Toortsen en mondstukken

Bij gas lassen wordt alleen maar gebruik gemaakt van toortsen en mondstukken. Daarnaast worden bij veel manieren van booglassen ook gebruik gemaakt van een soort van toorts en mondstuk combinatie. Lastoortsen die gebruikt worden voor het gas lassen hebben twee pijpen die verbonden zijn met het mondstuk. Twee kleppen geven de gebruiker controle over de zuurstoftoevoer en acetyleentoevoer.

Lastoortsen voor TIG lassen hebben een lucht of water koelingssysteem. De toortsen zijn verbonden met de stroomvoorziening door middel van kabels en slangen zijn verbonden met de beschermgas en watertoevoer (als dit gebruikt wordt). Mondstukken die voor deze toorts gebruikt worden, moeten hitte bestendig zijn. Ze zijn over het algemeen gemaakt voor aluminium of ceramische materialen. De afmetingen van het mondstuk hangt af van de diameter van de elektrode die gebruikt wordt, de verbinding en de toegang tot de verbinding.

Laspistool

Laspistolen worden over het algemeen gebruikt voor MIG/MAG lassen. Het laspistool heeft een schakelaar, contactpunt, stroomkabel, gas mondstuk, een elektrode kanaal en geleider en een gasslang. Het laspistool geleidt de draad automatisch door het contactpunt. Sommige pistolen hebben een waterslang voor koeling in hete omgevingen.

Elektrodehouder

Elektrodehouders worden gebruikt bij BMBE lassen om de elektrode vast te houden. Dit is simpel lasapparatuur dat bestaat uit een klem en een geïsoleerde handgreep. De klem houdt de elektrode vast en de gebruiker de geïsoleerde handgreep. Elektriciteitskabels verbinden de elektrodehouder met de stroomvoorziening.

Elektrodes

Bij BMBE lassen wordt gebruik gemaakt van een afsmeltende elektrode om de stukken samen te voegen. De soort elektrode die gebruikt wordt hangt af van de stukken die verbonden moeten worden en het lasapparatuur dat gebruikt wordt. Elektroden worden geclassificeerd op basis van een nummersysteem dat ontwikkeld is door de ‘American Welding Society (AWS)’, waarbij gebruikt wordt gemaakt van een letter van het alfabet met daarachter nummers. De diameter van de elektrode (in een fractie van een inch) wordt vaak voor het AWS nummer geplaatst.

Lasdraad

De twee standaard soorten lasdraad die gebruikt worden bij verschillende booglasprocessen zijn gevulde of solide draden. Solide staaldraden worden gebruikt om stukken staal met elkaar te verbinden en aluminium en roestvrij staal draden worden respectievelijk gebruikt om aluminium en roestvrij staal stukken met elkaar te verbinden. Gevulde draden zijn hol van binnen en zijn gevuld met poeder. Lasdraden zijn ook geclassificeerd door de AWS.

Lasapparatuur voor de veiligheid

Lassen kan gevaarlijk zijn als een aantal voorzorgsmaatregelen niet toegepast worden. Bijna alle lasprocessen hebben een een open vlam of elektrische boog die erg helder is. Hierdoor is er een risico op brandwonden. Daarnaast kan zonder bescherming naar een lasboog kijken resulteren in lasogen. Gassen en fijnstof zijn ook een bijproduct van het lassen en sommige van deze kunnen gevaarlijk zijn wanneer je ze inademt. Het volgende lasapparatuur kan het risico geassocieerd met lassen significant verminderen:

• Lashelmen
• Lasbrillen
• Lashandschoenen
• Beschermende kleding
• Lasgordijnen
• Lasrook afzuigers

Sommige nieuwere helmen hebben een lens die automatisch donker wordt wanneer de sensoren op de helm een lasboog opmerken.

Andere accessoires

Bij het lassen is vaak ook ander lasapparatuur vereist dat niet direct verbonden is met het creëren van de lasnaad of de veiligheid. Sommige van deze accessoires worden gebruikt om de stukken die gelast moeten worden op hun plaats te houden, wat essentieel is voor goede lasnaden. Ander lasapparatuur wordt gebruikt om het gebied dat gelast moet worden voor en na het lassen schoon te maken.

• Lasklemmen
• Borstels
• Metaalslijpers
• Lastafels en werkbanken

Conclusie

Lassen is het proces van het samenvoegen van twee losse stukken (meestal metaal) met een sterke verbinding. Dit wordt gedaan door een deel van de stukken te smelten en een vulmateriaal toe te voegen. De verbinding is zodoende veel sterker dan processen die vergelijkbaar lijken, zoals solderen. Er zijn twee primaire vormen van lassen: booglassen en gas lassen. Lasapparatuur wordt gebruikt om het lassen veiliger, mooier en makkelijker te maken. Daarnaast is lasapparatuur vaak ook een vereiste om een bepaald lasproces uit te voeren. Lasapparatuur kopen is iets wat je wel overwogen moet doen, omdat dit afhangt van het lasproces, het materiaal dat verbonden moet worden en de locatie waar gelast moet worden. Als je deze dingen in gedachten houdt dan zal je zeker weten lasapparatuur kopen die je bij elk lasproces kan ondersteunen.